ಬಾಇಬಲಾಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲ್ಯಾಖರಾರಾಂತ್ಲ್ಯಾ (ಚುಕಿನ್ ಪರ್ನೊಸೊಲ್ಲೊ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್) ಪೊಳಾಪಳಿಪುಸ್ತಕಾಂತ್ (ನಿರ್ಗಮನ್ ಗ್ರಂಥಾಂತ್) ಮೊಯ್ಜೆಕ್ ದೇವ್ ದಿಷ್ಟಿಕ್ ಪಡ್ಚೊ ಪ್ರಸಂಗ್ ಆಸಾ. ಥಂಯ್ಸರ್ ಮೊಯ್ಜೆ ದೆವಾಲಾಗಿಂ ತಾಚೆಂ ನಾಂವ್ ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಣ್ ವಿಚಾರ್ತಾ. ತವಳ್ ದೇವ್ ತಾಕಾಜಾಪ್ ದೀವ್ನ್ ‘ಹಾಂವ್ಂಚ್ ತೊ ಆಸಾ ತೊ’ (‘ಹಾಂವ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಜೊ ಆಸಾಂ ತೊ, ದೆಕುನ್ ತುಂ ಇಸ್ರಾಎಲ್ ಲೊಕಾಕ್ ಅಶೆಂ ಸಾಂಗ್, ಹಾಂವ್ ಜೊ ಆಸಾಂ ತೊ ತಾಣೆಂ ಮ್ಹಾಕಾ ಧಾಡ್ಲಾ’) ಮ್ಹಣ್ ಜಾಪ್ ದಿತಾ.
ಮ್ಹಾಕಾ ಥೊಡ್ಯಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ್ ಕಾರಣಾಂಕ್ ಲಾಗುನ್ ಸರ್ವ್ 108 ಉಪನಿಷದಾಂಪಯ್ಕಿ ಕೇನೋಪನಿಷದ್ ಮ್ಹಣ್ಜೆ ತಲವಕಾರೋಪನಿಷದ್ ಚಡ್ ಆಂವಡ್ತಾ. ತ್ಯಾ ಉಪನಿಷದೆಚ್ಯಾ ಸುರ್ವೆರ್ ಶಿಸ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಗುರುಲಾಗಿಂ ”ಕೇನೇಷಿತಮ್ ಪತತಿ ಪ್ರೇಷಿತಮ್ ಮನಃ ಕೇನ ಪ್ರಾಣ: ಪ್ರಥಮಃ ಪ್ರಯ್ತಿ ಯುಕ್ತ: || ಕೇನೇಷಿತಮ್ ವಾಚಮಿಮಂ ವದಂತಿ ಚಕ್ಷುಃ ಶ್ರೋತ್ರಮ್ ಕ ಉ ದೇವೋ ಯುನಕ್ತಿ||’ ಅಶೆಂ ಸವಾಲ್ ಕರ್ತಾ, (ಕೊಣಾಥಾವ್ನ್ ಪಯ್ಲ್ಯಾನ್ಪಯ್ಲೆಂ ಮ್ಹಜೆಂ ಮನ್ ಚೋದಿತ್ ಜಾಲೆಂ, ಖಂಚ್ಯಾನ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಜಿವಾಕ್ ಪಯ್ಲ್ಯಾನ್ ಪಯ್ಲಿ ಜಿವಾ ಸಕತ್ ಆಯ್ಲಿ? ತಾಳ್ಯಾಂತ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಉಲೊವ್ಪಾಚೊ ತಾಳೊ ಕೋಣ್ ಉಟಯ್ತಾ? ಪಳವ್ಪಾಚಿ ದೀಷ್ಟ್, ಆಯ್ಕೊಪಾಚಿ ಶಾಥಿ ಕೊಣಾದೆವಾಥಾವ್ನ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಮೆಳ್ಳಿ’ ಮ್ಹಣ್ ಹ್ಯಾ ಸವಾಲಾಚೊ ಮುಳಾವೊ ಆಶಯ್ ಆಸಾ) ಹ್ಯಾ ಸವಾಲಾಕ್ ಗುರು ‘ಕಾನಾಂಕ್ ಕಾನ್ ಜಾಲೊ ಕೋಣ್ ತೊ, ಮನಾಕ್ ಮನ್ ಜಾಲ್ಲೊ ಕೋಣ್ ತೊ, ತಾಳ್ಯಾಕ್ ತಾಳೊ ಜಾಳ್ಲೊ ಕೋಣ್ ತೊ, ದೊಳ್ಯಾಂಕ್ ದೊಳೊ ಜಾಳ್ಲೊ ಕೋಣ್ ತೊ, ತೊಚ್ ತೊ ಆಮ್ಕಾಂ ಹೆಂ ಸರ್ವ್ ದಿತಾ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾ ಅರ್ತಾಚಿ ಜಾಪ್ ದಿತಾ. ಅಶೆಂಚ್ ಗುರು ಶಿಷ್ಯಾಂಚೆಂ ಸಂಭಾಶಣ್ ಮುಕಾರ್ ವೆತಾ. {ಉಪ ನಿ ಷದ- ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಲಾಗಿಂ ಯೇವ್ನ್ ಬಸ್ ಮ್ಹಣ್ ಅರ್ತ್ ಪ್ರಾಕ್ತಾನ್ ಭಾರತಾಂತ್ ಸಂವಾದ್ ರುಪಿಂ ಗುರು ಶಿಸಾಂಚೆಂ ಉಲೊವ್ಪ್ ಜಾವ್ನ್ ಅಧ್ಯಯನ್ ಚಲ್ತಾಲೆಂ} ಖಂಯ್ ಪಯ್ಸ್ ಮನ್ ವಚುಂಕ್ ಸಕಾನಾಂ ಥಂಯ್ಥಾವ್ನ್ ಮನಾಕ್ ಪ್ರೇರೇಪಣ್ ಯೆತಾ, ದೊಳೆ ಪಳೊಂವ್ಕ್ ಸಕಾನಾಂತ್ ಥಂಯ್ಥಾವ್ನ್ ದೊಳ್ಯಾಂಕ್ ಉಜ್ವಾಡ್ ಲಾಬ್ತಾ, ತಾಳೊ ಪಾವಾನಾಂ ಥಂಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಉಲೊವ್ಪಾಚಿ ತಾಂಕ್ ಉದೆತಾ’ ಕಿತ್ಲೆಂ ಸೊಭಿತ್ ವಿವರಣ್.
ಪಾರ್ಥಿಯನ್ ರಾಯ್ ಮೆನಾಂದರ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಪುರ್ವಿಂ ಶೆಂಭೊರಾಂಚ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಭಾರತಾಂತ್ ಆಡಳ್ತೆಂ ಚಲಯ್ತಾಲೊ. ಹಾಂಗಾಸರ್ ತವಳ್ ಬವ್ಧ್ಧರ್ಮ್ ಚಡ್ ಪ್ರಚಲಿತ್ ಆಸ್ಲ್ಲೊ. ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಶಿಕೊವ್ಣೆಕ್ ಸಮ್ಜಾತಾಂ ಸಮ್ಜಾತಾಂ ತಾಕಾ ಥೊಡೆ ದುಬಾಔ ಉದೆಲೆ ಆನಿ ತೆ ದುಬಾವ್ ಪರಿಹಾರ್ ಕರುಂಕ್ ಬವ್ಧ್ ಗುರು ನಾಗಸೇನ ಮುಕಾರ್ ಸರ್ತಾ. ತ್ಯಾ ಮೆನಾಂದರಾಚೆ ದುಬಾವ್ ಪರಿಹಾರ್ ಜಾತಾತ್ ಆನಿ ತೊ ಮಿಳಿಂದ ಜಾತಾ. ಹ್ಯಾ ಮಿಳಿಂದಾಚಿಂ ಸವಾಲಾಂ ಆನಿ ತಾಕಾ ನಾಗಸೇನಾನ್ ದಿಲ್ಲ್ಯೊ ಜಾಪಿಚ್ ‘ಮಿಳಿಂದಪಣ್ಹ’ ಮ್ಹಣುನ್ ಸಂಸ್ರಾರ್ ನಾಂವ್ ಜಾಲ್ಲಿ ಕೃತಿ ಜಾವ್ನ್ ಉರ್ಲ್ಯಾ. ತ್ಯಾ ‘ಮಿಳಿಂದಪಣ್ಹಾಚ್ಯಾ’ ಮುಕೆಲ್ ವಾಂಟ್ಯಾಚ್ಯಾ ಸುರ್ವೆರ್ಚ್ ಏಕ್ ಸವಾಲ್ ಯೆತಾ. ರಾಯ್ ಮಿಳಿಂದ ನಾಗಸೇನಲಾಗಿಂ, ಮೆಸ್ತ್ರಿ ಲೊಕಾಂನಿ ತುಕಾ ಕಶೆಂ ಆಪೊಂವ್ಚೆಂ ಮ್ಹಣ್ ವಿಚಾರ್ತಾ. ತವಳ್ ನಾಗಸೇನ, ‘ಮ್ಹಾಕಾ ನಾಗಸೇನ ಮ್ಹಣ್ ಅಪಯ್ತಾತ್ ತರಿ ಹೆಂ ‘ನಾಗಸೇನ’ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಅತ್ಮ್ಯಾಕ್ ಕಾಂಯ್ ವ್ಹಡ್ ಮಹತ್ವಾಚೆಂ ನ್ಹಂಯ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾ. ತವಳ್ ಸುರ್ವಾತ್ತಾ ಏಕ್ ವ್ಹರ್ತ್ಯಾ ಮಾಪಾಚಿ ಜಿಜ್ಞಾಸಾ. ‘ತರ್ ತುಂ ಕೋಣ್?, ಧ್ಯಾನ್ ಕರ್ತಾ ತೊ ಕೋಣ್? ತ್ಯಾ ನಾಂವಾನ್ ದಾನಾಂ ಘೆತಾ ತೊ ಕೋಣ್? ಫಾಲ್ಯಾಂ ಸುಟ್ಕಾಜೊಡ್ತಾ ತೊ ಕೋಣ್? ಖಾಣ್ ಖಾತಾ ತೊ ಕೋಣ್? ಆನಿ ಪೀವನ್ ಪಿಯೆತಾ ತೊ ಕೋಣ್? ತುಜ್ಯಾ ಆಂಗಾವಯ್ಲೆ ಕೇಸ್ ನಾಗಸೇನ ಕಿತೆಂ? ನಾಂಕುಟಾಂ ನಾಗಸೇನ ಕಿತೆಂ? ಬೊಟಾಂ ನಾಗಸೇನ ಕಿತೆಂ? ತೆಂ ರೂಪ್ ನಾಗಸೇನ ಕಿತೆಂ? ವೇದನಾಂ ನಾಗಸೇನ ಕಿತೆಂ? ಸನ್ನ (ಜಾಣ್ವಾಯ್) ನಾಗಸೇನ ಕಿತೆಂ? ಅಶೆಂ ಸವಾಲ್ ಕರ್ನ್ಂಚ್ ವೆತಾ ಮಿಳಿಂದ. ಅಶೆಂ ಸವಾಲಾಂ ಘಾಲ್ತಾಂ ಘಾಲ್ತಾಂ ನಾಗಸೇನ ರಾಯಾ ಮಿಳಿಂದಾಕ್ ಪಾಟಿಂ ಸವಾಲ್ ಘಾಲ್ತಾ, ‘ರಾಯಾ ತುಂ ಮ್ಹಜೆ ಸರ್ಶಿನ್ ಕಶೆಂ ಆಯ್ಲೊಯ್?’ ರಾಯ್ ‘ಆಪುಣ್ ಸಾರೊಟಾರ್ ಆಯ್ಲೊಂ’ ಮ್ಹಣ್ತಾ. ತವಳ್ ನಾಗಸೇನ ‘ಸಾರೊಟ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ ತೆಂ ಸಾಂಗ್’ ಮ್ಹಣುನ್ ಮಿಳಿಂದಾಕ್ ಸಾಂಗ್ತಾ. ‘ರೊದಾಂ ಸಾರೊಟ್ ಕಿತೆಂ?, ದೊರಿಯೊ ಸಾರೊಟ್ ಕಿತೆಂ?, ಇಸಾಳೆಂ ಸಾರೊಟ್ ಕಿತೆಂ?, ಘೊಡೆ ಸಾರೊಟ್ ಕಿತೆಂ?’ ಅಶೆಂಚ್ ಚಲ್ತಾ ಸಂವಾದ್. ಆತಾಂ ‘ಖಂಚೆಂ ವ್ಹಯ್’ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಸೊಡ್ನ್ ‘ಖಂಚೆಂ ನ್ಹಂಯ್’ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾ ಪಾಟ್ಥಳಾರ್ ವಳಕ್ ಸೊಧ್ಚೆಂ ಪ್ರೇತನ್ ಚಲ್ತಾ.
ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ್ ತತ್ವ್ಶಾಸ್ತ್ರಾಂತ್ ರಿನೇ ದೆಕಾರ್ತ್/ ಡೆಕಾರ್ಟ್ (ಥೊಡೆ ಚುಕಿನ್ ರೆನೆ ದೆಸ್ಕಾರ್ತೆಸ್ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್) ವ್ಹಡ್ ನಾಂವ್. ‘ದ ವರ್ಲ್ಡ್’, ‘ಡಿಸ್ಕೋರ್ಸ್ ಆನ್ ದ ಮೆಥಡ್’ ಅಸಲೆ ಮಹತ್ವಾಚೆ ಪುಸ್ತಕ್ ತಾಣೆಂ ಲಿಕ್ಲ್ಯಾತ್. ತಾಣೆಂ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ‘ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ಸ್ ಆಫ್ ಫಿಲಾಸಫಿ’ ಪುಸ್ತಕಾಂತ್ ಫ್ರೆಂಚ್ ಭಾಶೆಂತ್ ‘ಜೆ ಪೆನ್ಸೆ, ದೊಂಕ್ ಜೆ ಸುಯಿಸ್’ (‘ಹಾಂವ್ ಚಿಂತ್ತಾಂ ದೆಕುನ್ ಹಾಂವ್ ಆಸಾಂ’) ಹೆಂ ಮಂಡನ್ ‘ಕೊಜಿತೋ ಎರ್ಗೊ ಸುಮ್’ ಮ್ಹಣ್ ನಾಮ್ಣೆಚೆಂ ಜಾಲಾಂ. ‘ಹರ್ಯೆಕ್ ಮನಿಸ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಚಿಂತ್ಪಾ ಸಕ್ತೆನ್ಂಚ್ ಆಪ್ಲೆಂ ಅಸ್ತಿತ್ವ್ ರುಪಿತ್ ಕರ್ತಾ’ ಅಶೆಂ ದೆಕಾರ್ತ್ ಸಾಂಗ್ತಾ. ಅಂತೋನ್ ಲಿಯೊನಾರ್ದ್ ತೊಮಾಸ್ ದೆಕಾರ್ತಾಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂಕ್ ಆನಿ ಥೊಡೆಂ ವಿಸ್ತಾರಾಯ್ತಾ ‘ದುಬಿತೋ, ಎರ್ಗೊ ಕೊಜಿತೋ, ಎರ್ಗೊ ಸುಮ್’ (ಹಾಂವ್ ದುಬಾವ್ತಾಂ ಆನಿ ತ್ಯಾ ನಿಮ್ತಿಂ ಹಾಂವ್ ಚಿಂತ್ತಾಂ ದೆಕುನ್ ಹಾಂವ್ ಆಸಾಂ)
ಜೀನ್ ಪಾಲ್ ಸಾರ್ತ್ರೆ (ಇಯನ್ ಪಾಲ್ ಸಾತ್ರೆ) ಆನಿ ಹೆರ್ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ್ ಸಿದ್ಧಾಂತಿ ಯುರೋಪಾಂತ್ ಅಸ್ತಿತ್ವ್ವಾದಿ ಚಿಂತಪ್ ವಾಡುಂಕ್ ಕಾರಣ್ ಜಾಲೆ. ಮೊಟ್ವ್ಯಾನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರ್ ‘ಮನಿಸ್ ಜೆನ್ನಾ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಅಸ್ತಿತ್ವಾಕ್ ಮಾನುನ್ ಘೆತಾ ತವಳ್ ತಾಚೆ ಥಂಯ್ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಾಚಿ ವಳಕ್ ಸ್ಪಷ್ಟ್ ಜಾತಾ’ ‘ಆಪ್ಣಾಕ್ಚ್ ವಳ್ಕುನ್ ಘೆವ್ನ್ ಧನಾತ್ಮಕ್ ದಿಷ್ಟಿನ್ ಆಪ್ಣಾವಿಶಿಂ ಸ್ಪಷ್ಟ್ ಚಿಂತಪ್ ದವರ್ನ್ ಘೆಂವ್ಚೆಂ ಅಸ್ತಿತ್ವ್ವಾದಾಕ್ ಗರ್ಜೆಚೆಂ’ ಮನಿಸ್ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾಕ್ ತಾಚೆಂಚ್ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ್ ಆಸಾ, ತಾಚಿಚ್ ವಳಕ್ ಆಸಾ, ತಾಚಿಚ್ ಚಿಂತ್ಪಾ ವಾಟ್ ಆಸಾ. ತ್ಯಾ ಸಂಗ್ತಿಂಕ್ ಘಟ್ ಧರ್ನ್ ಅಸ್ತಿತ್ವಾಕ್ ಬಾಂದುಂಕ್ ಆಸಾ.
ಆಜ್ ಹಾಂವ್ ಕೋಣ್? ಹಾಂವ್ ಖಂಚೊ? ಮ್ಹಜಿ ಚರಿತ್ರಾ ಕಸಲಿ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾ ಚಿಂತನ್ಶೀಲತಾಕ್ ಸಾಂಬಾಳ್ನ್ ಧರ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ಆಸಾ. ಕೋಣ್ ಆಪ್ಣಾಕ್ಚ್ ವಳ್ಕಾತಾ ತೊ ಮಾತ್ರ್ ಆಪ್ಣಾಥಂಯ್ ಬದ್ಲಾವ್ ಹಾಡುಂಕ್ ಸಕ್ತಾ ಆನಿ ಜಾಕಾ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಇತಿಹಾಸಾಕ್ ಸಮ್ಜುಂಕ್ ಸಕತ್ ಆಸಾ ತೊ ಮಾತ್ರ್ ಆಪ್ಲೊ ಇತಿಹಾಸ್ ಆನಿ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಲೊಕಾಚಿ ಚರಿತ್ರಾ ಬದ್ಲುಂಕ್ ಸಕ್ತಾ. ಪೂಣ್ ಆಜ್ ಆಪ್ಲೆಂ ಚಿಂತಪ್ ಧರ್ನ್ ಧರುಂಕ್ ಆನಿ ತ್ಯಾ ಖಾತಿರ್ ವಳ್ವಳೊಂಕ್ ಕೊಣಾಕ್ ಮನ್ ಆಸಾ? ‘ಖಂಚ್ಯಾ ಖಂಚ್ಯಾ ಕದ್ಲಾಂಕ್ ಲೆಂಬುನ್, ಹುದ್ದ್ಯಾಂಕ್, ಸ್ಥಾನ್ಮಾನಾಂಕ್ ಆಶೆವ್ನ್ ಉದ್ದಾಡ್ಚ್ಯಾ ಆಮ್ಕಾಂ ‘ವ್ಹಡ್ಲ್ಯಾ ವ್ಹಡ್ಲ್ಯಾಂಚೆಂ ಖಂಚೆಂ ಖಂಚೆ ಧರ್ನ್ ಉಮ್ಕಾಳ್ಚ್ಯಾ ಆಮ್ಕಾಂ ಚಿಂತ್ಪಾಚೆಂ ಕಿತೆಂ?’ ವೆಕ್ತಿತ್ವ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್? ಅಸ್ತಿತ್ವಾಚೆಂ ಕಿತ್ಯಾಕ್?’
► ಸ್ಟೀವನ್ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್, ಪೆರ್ಮುದೆ