ಮಾಂಡ್ ಸೊಭಾಣ್ ಸಂಸ್ಥ್ಯಾನ್ ನಿರ್ಮಾಣ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ‘ಅಸ್ಮಿತಾಯ್’ ಫಿಲ್ಮ್ ಸಪ್ಟೆಂಬರ್ 15 ತಾರಿಕೆರ್ ಮೊಕ್ಳಿಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಭರ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಸಭಾಸಾಲಾಂನಿ ಪ್ರದರ್ಶಿತ್ ಜಾತೇ ಆಸಾ. ತಾಂತ್ರಿಕ್ ಥರಾನ್ ಹ್ಯಾ ಆದಿಂ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾಂಚ್ಯಾಕೀ ಉಂಚ್ಲೆಂ ಆಸೊನ್, ಸರ್ವ್ ನಟ್-ನಟಿಂಚೆಂ ಉತ್ತೀಮ್ ನಟನ್ ಆನಿ ಮಾಂಯ್‌ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ನಾತ್ಯಾಕ್ ಲಾಗೊನ್ ಹಿಟ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಹೆಂ ಫಿಲ್ಮ್, ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮಾಂಚ್ಯಾ ಇತಿಹಾಸಾಂತ್‌ಚ್ ಬೊವ್ ಚಡ್ ಲಾಭ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಫಿಲ್ಮ್ ಮ್ಹಣ್ ದಾಖ್ಲೊ ರಚುಂಕ್ ಪಾವ್ಲಾಂ. ಹೆಂ ಫಿಲ್ಮ್ ತಯಾರ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ‘ಮಾಂಡ್ ಸೊಭಾಣ್’ ಸಂಸ್ಥ್ಯಾಚೆರ್ ದಾನಿಂಕ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯೆ ಪಾತ್ಯೆಣೆಕ್ ಆನಿ ಭರ್ವಶಾಕ್ ಲಾಗೊನ್ ಹ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾಚೆಂ ಶೂಟಿಂಗ್ ಸುರ್ವಾತ್ಚ್ಯಾ ಆದಿಂಚ್ ದಾನಿಂಥಾವ್ನ್ ಬಜೆಟಾಚ್ಯಾಕೀ ಚಡಿತ್ ಭಂಡ್ವಾಳ್ ಜಮೊ ಜಾಲ್ಲೊ ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮ್ ಚರಿತ್ರೆಂತ್ ಏಕ್ ದಾಖ್ಲೊ ತರ್, ಫಿಲ್ಮಾಚಿಂ ಚಡ್ತಾವ್ ಹರ‍್ಯೇಕ್ ಪ್ರದರ್ಶನಾಂ ಹೌಸ್‌ಫುಲ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಪಾವ್‌ಲ್ಲೆಂಯ್ ಆನ್ಯೇಕ್ ದಾಖ್ಲೊ. ‘ಕೊಂಕಣಿ ಲೋಕ್ ಫಿಲ್ಮಾಂಕ್ ಪಾಟಿಂಬೊ ದೀನಾ’ ಮ್ಹಣ್ ದುರ್ಸತಲ್ಯಾಂಕ್ ‘ಪೈಸಾ ವಸೂಲ್ – ಫಿಲ್ಮ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಲೋಕ್ ಖಂಡಿತ್ ಜಾವ್ನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮಾಂಕ್ ಪಾಟಿಂಬೊ ದಿತಾ’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ರುಜು ಕರ‍್ನ್ ದಾಕಯ್ಲಾಂ ಹ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾನ್.
‘ಅಸ್ಮಿತಾಯ್’ ಫಿಲ್ಮಾ ಪಾಟ್ಲ್ಯಾನ್ ಲಗ್ಬಗ್ ದೋನ್ ವರ‍್ಸಾಂಥಾವ್ನ್ ಥಕನಾಸ್ತಾಂ ವಾವುರ್‌ಲ್ಲೊ ಸಂಗೀತ್ ಗುರು ಶ್ರೀ ಜೊಯೆಲ್ ಪಿರೇರಿಚ್ಯೆ ಲಿಖ್ಣೆಥಾವ್ನ್ ಉದೆಲ್ಲೆಂ ಸಂಭಾಶಣ್ ಕಾಂಯ್ ಥೊಡೆ ಕಡೆನ್ ಗ್ರಾಂಥಿಕ್ ಮ್ಹಣ್ ಭೊಗ್ಲ್ಯಾರೀ ಬೊವ್ ಉತ್ತೀಮ್ ಆಸೊನ್ ಫಿಲ್ಮಾಚ್ಯೆ ಯಶಸ್ವೆಕ್ ಮೊಟೆಂ ಕಾರಣ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಪಾವ್‌ಲ್ಲೆಂಯ್ ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮೋಧ್ಯಮಾಚಿ ವಾಡಾವಳ್ ಸಾರ್ಕ್ಯೆ ದಿಶೆನ್ ಜಾತೇ ಆಸಾ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾಕ್ ಸಾಕ್ಸ್.
ಬಜೆಟಿಚ್ಯೆ ಮಿತಿಚೆರ್ ಹೊಂದ್ವೊನ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲಿ ಫಿಲ್ಮಾಚ್ಯೆ ಕಾಣಿಯೆಚಿ ಬಾಂದಾವಳ್, ಸನ್ನಿವೇಶಾಂ ಆನಿ ತಾಂಚಿ ಮಾಂಡಾವಳ್ ವಿಶೇಸ್ ಸೃಜನಾತ್ಮಕ್ ಆನಿ ಪರಿಣಾಮ್‌ಕಾರಿ ನ್ಹಯ್. ಕಾಣಿಯ್ ಥೊಡೆಪಾವ್ಟಿಂ ವಿಸಂಗತ್ ವ್ಹಾಳ್ಯಾನ್ ವ್ಹಾಳ್ತಾ ಆನಿ ಅಸಂಪೂರ್ಣ್ ವಾ ಅಸ್ಪಶ್ಟ್ ಅಂತ್ಯಾಕ್ ಪಾವ್ತಾ. ತರೀ, ಸಗ್ಳೆಂ ಫಿಲ್ಮ್ ಭೊಗ್ಣಾಂಚ್ಯಾ ರೋಲರ್-ಕೋಸ್ಟರ್ ರೈಡಾ ಸವೆಂ ಪ್ರೇಕ್ಶಕಾಕ್‌ಸಂಪೂರ್ಣ್ ಮನೋರಂಜನ್ ದಿತಾ. ‘ಅಸ್ಮಿತಾಯ್’ ಪಳೆವ್ನ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಸಾಲಾಥಾವ್ನ್ ಭಾಯ್ರ್ ಯೆತಾನಾ ಪ್ರೇಕ್ಶಕಾಕ್ ಹಾಸ್ತ್ಯಾ ತೊಂಡಾನ್ ಅತ್ಮೀಯ್ ರಿತಿನ್ ಭೆಟ್ ದಿಂವ್ಚಿಂ ಫಿಲ್ಮಾಚಿಂ ಅಂಜ್ಯಾಳ್ ನಾಯಕ್ ಆನಿ ನಾಯಕಿ, ಹೆರ್ ನಟ್-ನಟಿ ಆನಿ ನಿರ್ಮಾಪಕ್ ಫಿಲ್ಮಾಂತ್ಲೆ ಲ್ಹಾನ್-ವ್ಹಡ್ ಊಣ್ ಸಂಪೂರ್ಣ್ ವಿಸ್ರೊಂಕ್ ಕರ‍್ತಾತ್ ಆನಿ ಪ್ರೇಕ್ಶಕಾಕ್ ‘ಪೂರಾ ಪೈಸಾ ವಸೂಲ್’ ಜಾಲ್ಲ್ಯೆ ದಾದೊಸ್ಕಾಯೆಚೆಂ ಭೊಗಪ್ ದಿತಾತ್. ಹ್ಯಾ ಪಾಸತ್ ಪುಣೀ ಯೆದೊಳ್ ಪಳೆಯ್ನಾತ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಹೆಂ ಫಿಲ್ಮ್ ಪಳೆಯ್ಜೆ.
ತಶೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಬೊಕ್ಸ್ ಆಫಿಸ್ ಹಿಟ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾ ವಿಶಿಂ ಪ್ರೇಕ್ಶಕಾಂನಿ ಖೊಡಿ ಕಾಡುಂಕ್‌ಚ್ ನಾಂತ್ ಮ್ಹಣ್ ನ್ಹಯ್. ಕೊಣೆಂ ಎಕ್ಲ್ಯಾ ದೊಗಾಂ ವಾ ಚಡ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಬೊಟಾಂನಿ ಮೆಜ್ಯೆತ್ ತಿತ್ಲ್ಯಾ ಜಣಾಂನಿ ಜರ್ ಶಿಣ್ ಉಚಾರ‍್ಲಾ ತರ್, ತೊ ಹ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವಾಚ್ಯಾ ದೃಶ್ಯಾಂಖಾತಿರ್ ಮಾತ್ರ್. ಪುಣ್ ಫಿಲ್ಮಾಂತ್ ಹಾಚ್ಯಾಕೀ ವ್ಹಡ್ ಉಣೆಪಣ್ ‘ಕೊಂಕಣಿ ಅಸ್ಮಿತಾಯೆ’ಚ್ಯಾ ದಾಖಲೀಕರಣಾಂತ್‌ಚ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಆಸಾ. ತೆಂ ಪಾರ್ಕುಂಚ್ಯಾ ತಿತ್ಲ್ಯಾ ಮಟ್ಟಾಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ವೀಕ್ಶಕ್ ಪಾವೊಂಕ್ ನಾಂತ್‌ಗೀ ವಾ ಫಿಲ್ಮಾಂತ್ ಚಿತ್ರಿತ್ ಕೆಲ್ಲೆಬರಿ ‘ಕೊಂಕಣಿ ಉಂಚ್ಲ್ಯಾ ವರ್ಗಾಚಿ ಭಾಸ್; ದೆಕುನ್ ಆಮಿಂಯ್ ಉಂಚ್ಲ್ಯಾ ವರ್ಗಾಚೆ’ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯೆ ದವ್ಲತೆಥಂಯ್ ಖುಶ್ ಪಾವೊನ್ ಮೊನೆ ಜಾಲೆಗೀ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಅಂದಾಜ್ ಕರುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ.
ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವಾಚ್ಯೆ ದಾಕವ್ಣೆ ಕುಶಿನ್ ಯೆಂವ್ಚೆಂ ತರ್, ಫಿಲ್ಮಾಂತ್ ಚಿತ್ರಿತ್ ಕೆಲ್ಲಿಂ ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವಾಂಚಿಂ ದೃಶ್ಯಾಂ ದೆಕ್ತಾನಾ ಮಂಗ್ಳುರಿ ಕೊಂಕಣಿ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಪ್ರೇಕ್ಶಕಾಂಚ್ಯೆ ಮತಿಕ್ ಕಿತೆಂ ಭೊಗ್ಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಹಾಂವ್ ನೆಣಾಂ. ಲಾಯಿಕಾಂಚ್ಯೆ ಸೊಡ್ಯಾಂ, ಧರ್ಮಿಕಾಂಚ್ಯೆ ಮತಿಂತ್ ತರೀ ಕಾಂಯ್ ಶಿಜ್ಲೆಂಗೀ? ತೇಂಯ್ ಕಳಿತ್ ನಾ. ತಾಂಚ್ಯೆ ಮತಿಂತ್ ಜರ್ ಕಿತೆಂಯ್ ಶಿಜ್‌ಲ್ಲೆಂ ತರ್ ಧರ್ಮಿಕ್‌ಚ್ ಸಂಪಾದಕ್ ಜಾವ್ನಾಸ್ಚ್ಯಾ ಚಾರ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ನೆಮಾಳ್ಯಾಂಪಯ್ಕಿ ಎಕಾ ಪತ್ರಾರ್ ಪುಣೀ ಹ್ಯಾ ದೃಶ್ಯಾಂಚೆಂ ವಿಶ್ಲೇಶಣ್ ಆನಿ ತಾಚ್ಯಾ ಪರಿಣಾಮಾವಿಶಿಂ ವಿಮರ್ಸೊ ಫಾಯ್ಸ್ ಜಾತೊ. ತಶೆಂ ಜಾಲ್ಲೆಂನಾ. ಪುಣ್ ಫಿಲ್ಮಾಂತ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯೆ ಚಾರಿತ್ರಿಕ್ ಘಸ್ಪಡಾಯೆವಿಶಿಂ ಬಾ| ಜೇಸನ್ ಪೀಂತ್, SDB ಉದ್ಯಾವರ್ ಹಾಣಿಂ ಪಯ್ಲೆಂ ಕಿಟಾಳ್ ಜಾಳಿಜಾಗ್ಯಾರ್ ಅಸ್ಮಿತಾಯ್ ಪಿಂತುರ್ – ಇತಿಹಾಸಿಕ್ ನದ್ರೆನ್ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಆರ್ಸೊ, ಮಾಗಿರ್ ರಾಕ್ಣೊ ನೆಮಾಳ್ಯಾಂನಿ ಆನಿ ಆಪ್ಲಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯ್ ಉಚಾರ‍್ಲ್ಯಾ. (ಹಾಕಾ ಥೊಡ್ಯಾಂಚೊ ಸಹಮತ್ ನಾ. ‘ತೊ ಪಾದ್ರಿ ದೆಕುನ್ ತಾಣೆಂ ಬರೊಂವ್ಚೆಂ ಪಾದ್ರಿಪರ್’ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ವಾದ್ ಮಾಂಡ್‌ಲ್ಲೊಯ್ ಆಸಾ!).
ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮಾಚಿ ಸಮಾಜಿಕ್ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಸಮ್ಜೊನ್ ಫಕತ್ 766 ಸಬ್ದಾಂನಿ ಕೆಲ್ಲೆಂ ‘ಅಸ್ಮಿತಾಯ್’ ಫಿಲ್ಮಾಚೆಂ ಸಮಗ್ರ್ ವಿಶ್ಲೇಶಣ್ ವಾಚುಂಕ್ ಮೆಳ್ಚೆಂ ‘ಆಮ್ಚೊ ಸಂದೇಶ್’ ಪತ್ರಾಚ್ಯಾ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಮ್ಹಯ್ನ್ಯಾಚ್ಯಾ ಸಂಪಾದಕೀಯಾಂತ್.
‘ಹಾಚ್ಯಾ ಆದಿಂ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮಾಂಚೊ ವಿಮರ್ಸೊ ಕಿತ್ಲೊ ಜಾಲಾ? ತರ್, ‘ಅಸ್ಮಿತಾಯ್’ ಫಿಲ್ಮಾಚ್ಯಾ ವಿಮರ್ಶಾವಿಶಿಂ ಕಿತೆಂ ತಿತ್ಲೊಯ್ ಅತ್ರೆಗ್?’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸವಾಲ್ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಉದೆಂವ್ಚೆಂ ವಾಜ್ಬಿ. ಹಾಕಾ ಜಾಪ್ ದಿಂವ್ಚಿ ತರ್, ಯೆದೊಳ್ ಆಯಿಲ್ಲಿಂ ಸರ್ವ್ ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮಾಂ ಫಕತ್ ಮನೋರಂಜನಾಚ್ಯೆ ದಿಶ್ಟಿನ್ ತಯಾರ್ ಕೆಲ್ಲಿಂ. ‘ಅಸ್ಮಿತಾಯ್’ ಹ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ಫಿಲ್ಮಾಚ್ಯಾಕೀ ವೆಗ್ಳೆಂ. ‘ತೆಂ ತಯಾರ್ ಕೆಲಾಂ ಎಕಾ ಸಂಸ್ಥ್ಯಾನ್, ಸಂಘಟಿತ್ ಜಾವ್ನ್, ಕೊಂಕಣಿ ಖಾತಿರ್, ವ್ಯಾಪಾರಿ ದಿಶ್ಟಿನ್ ಪಳೆಯ್ನಾಸ್ತಾಂ. ಹ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾ ಪಾಟ್ಲ್ಯಾನ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾಂಚೆಂ ಗಿನ್ಯಾನ್ ಆಟ್ಲಾಂ… ಹೆಂ ಫಿಲ್ಮ್ ದೆಕುನ್ ಗಂಭೀರ್ ದೃಶ್ಟೆನ್ ತಯಾರ್ ಕೆಲಾಂ, ಸಸಾರ್ ಕರುಂಕ್ ನಾ…’ ತಾಚ್ಯಾಕೀ ವರ್ತ್ಯಾನ್ ಹಿ `A movie to movement…’ (ಉಜ್ವಾಡ್, ಅಂಕೊ 17, ಪಾನ್ 12 – 13. ಫಿಲ್ಮ್ ಮೊಕ್ಳಿಕ್ ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಆದಿಂ ಫಾಯ್ಸ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಸಂದರ್ಶನ್). ದೆಕುನ್ ಹ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾಚೊ ಖರ‍್ಯಾನ್, ಕಸಲ್ಯಾಚ್ ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹಾವಿಣೆಂ ವಿಮರ್ಸೊ ಜಾಯ್ಜೆ. ಪಾಟ್ಲೊ ಅನ್ಭೋಗ್ ನಾಸ್ತಾಂ ಜರ್ ಹ್ಯಾ ಸಂಸ್ಥ್ಯಾನ್ ತಯಾರ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ‘ಅಸ್ಮಿತಾಯ್’ ಇತ್ಲ್ಯಾಯ್ ಉಂಚ್ಲ್ಯಾ ಗುಣಾಮಟ್ಟಾಚೆಂ ಆಸಾ ತರ್, ಹ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾಂತ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯೊ ಕಾಂಯ್ ಲ್ಹಾನ್-ಲ್ಹಾನ್ ಚುಕಿ ಪ್ರಾಮಾಣೀಕ್ಪಣಿ ಉಕಲ್ನ್ ದಾಕಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಫುಡಾರಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮ್ ಕಲೆಕ್ ಹ್ಯಾ ಸಂಸ್ಥ್ಯಾಥಾವ್ನ್ ಬೊವ್ ಉಂಚ್ಲ್ಯಾ ಗುಣಾಮಟ್ಟಾಚಿಂ ಉತ್ಪನ್ನಾಂ ಲಾಬ್ತೆಲಿಂ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಆಶಾವಾದ್ ಖಂಡಿತ್ ದವರ‍್ಯೆತಾ.
ಪರತ್ ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವಾಚ್ಯೆ ದಾಕವ್ಣೆ ಕುಶಿನ್ ಯೆಂವ್ಚೆಂ ತರ್, ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವಾವಿಶಿಂ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಯೆದೊಳ್ ಕಿತೆಂ ಬರಪ್ ಆಯ್ಲಾಂ, ಜಾಂವ್ ಚರಿತ್ರೆಚ್ಯಾ ಬುಕಾಂನಿ ವಾ ಐತಿಹಾಸಿಕ್ ಕಾದಂಬರಿಂನಿ – ಹಾಂಚೆಂ ಮೂಳ್ ಖಂಯ್ಚೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಸೊಧಿನಾಸ್ತಾಂ ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವಾಚಿ ನೀಜ್ ಚರಿತ್ರಾ ಕಳನಾ. ಕಥೊಲಿಕ್ ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವಾವಿಶಿಂ ಸತ್ರಾವ್ಯಾ ಶತಮಾನಾಚ್ಯಾ ಸುರ್ವೇರ್ ಥಾವ್ನ್‌ಚ್ ಯುರೊಪಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಪ್ರೊತೆಸ್ತಾಂವ್ ಪಂಗ್ಡಾಂನಿ ಅಪಪ್ರಚಾರ್ ಸುರು ಕೆಲ್ಲೊ. ಸಂದರ್ಬಾಕ್ ಸರಿ ಜಾವ್ನ್ ಆನಿ ಬರಯ್ತಲ್ಯಾಚ್ಯಾ ಸಿದ್ಧಾಂತಾಂಕ್, ಗರ್ಜೆಕ್ ಆನಿ ಮರ್ಜೆಕ್ ಲಾಗೊನ್ ಹಾಚೆಂ ಕಾಲ್ಪನಿಕ್ ಭಿರಾಂಕುಳ್ ರೂಪ್ ವಾಡೊನ್‌ಚ್ ಗೆಲೆಂ. ತಶೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಕಥೊಲಿಕಾಂನಿ ಜ್ಯಾರಿಯೆಕ್ ಹಾಡ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವಾಂತ್ ಹಿಂಸಾ ನಾತ್‌ಲ್ಲಿ ಮ್ಹಣ್ ನ್ಹಯ್. ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವ್ ನಿಜಾಯ್ಕಿ ಕಠೀಣ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ ಆನಿ ತವಳ್ಚ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಧರ್ಮಿಕ್ ಕಾರಣಾಂಖಾತಿರ್ ಜ್ಯಾರಿಯೆಕ್ ಹಾಡ್‌ಲ್ಲಿ ಹಿ ಮಾರೆಕಾರ್ ಪದ್ದತ್ ರಾಜಕೀಯ್, ಜಾತ್ ಆನಿ ಥೊಡ್ಯಾ ಸಂದರ್ಬಾಂನಿ ವಯಕ್ತಿಕ್ ರಾಗ್ ಕಾಡ್ಚ್ಯಾ ಉದ್ಧೇಶಾನ್‌ಯೀ ವಾಪಾರ್‌ಲ್ಲಿ ಆಸೊನ್, ತಾಚೊ ಮೂಳ್ ಉದ್ದೇಶ್ ಆನಿ ರೀತ್ ವಿಕಾರ್ ಜಾವ್ನ್, ‘ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವ್’ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಧರ್ಮಾಂತ್ಲೆಂ ವ್ಹಡ್ ಏಕ್ ಖರ್ಗ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಪಾವ್ಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂಯ್ ಸತ್.
ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವಾಚ್ಯೆ ಪಿಂತ್ರಾವ್ಣೆವಿಶಿಂ ವಾದ್ ವಿವಾದಾಂಕ್ ಸ್ಪಶ್ಟೀಕರಣ್ ದೀವ್ನ್ ‘ಮಾಂಡ್ ಸೊಭಾಣ್’ ಅಶೆಂ ಮ್ಹಣ್ತಾ ಕೀ, ‘ಫಿಲ್ಮಾಂತ್ ಪಿಂತ್ರಾಯಿಲ್ಲೆಂ ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವ್ ಧರ್ಮಿಕ್ ನ್ಹಯ್, ಸಂಸ್ಕೃತಿಕ್. ದುಸ್ರ್ಯಾನ್ ಎಕಾ ಜಾಣಾರ‍್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಕಮಿಟಿನ್, ಜೊಕ್ತೊ ಸಂಸೊಧ್ ಕರ‍್ನ್, ಹೆಳ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ದಸ್ತಾವೆಜಾಂಚೆರ್ ಆಧಾರುನ್, ನಿಮಾಣೆ ದೊಗಾಂ ಜಾಣಾರ‍್ಯಾಂ ಯಾಜಕಾಂಕ್ ಹೊ ಭಾಗ್ ದಾಕೊವ್ನ್, ತಾಣಿಂ ಚರಿತ್ರೆಕ್ ವಿರೋಧ್ ಆಸ್ಚೆಂ ಕಿತೆಂಚ್ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ವಾಕ್ಮೂಲ್ ದಿಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್‌ಚ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಸರ್ವ್‌ಜಣಿಕ್ ವೀಕ್ಶಣಾಕ್ ಮೊಕ್ಳಿಕ್ ಕೆಲಾಂ’ (ಉಜ್ವಾಡ್, ಅಂಕೊ 17, ಪಾನ್ 12-13).
‘ಇತಿಹಾಸ್ ಏಕ್ ಶೆವೊಟ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲೊ ವಾದ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾ ಡಚ್ ಇತಿಹಾಸ್‌ಕಾರ್ ಪೀಟರ್ ಹೇಯ್ಲ್. ದೆಕುನ್ ‘ಹೊಚ್ ಆಮ್ಚೊ ಇತಿಹಾಸ್’ ಮ್ಹಣ್ ದಾಕೊಂವ್ಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲೆಂ ಕಿತ್ಲೆಂ ಅಧ್ಯಯನ್ ಕೆಲ್ಯಾರೀ ಪಾವನಾ. ನಿಮಾಣೆಂ ಚಡ್ ಸೊಂಪೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಭೊಗ್ಚೆಂ ದಾಕಯ್ಜೆ ಪಡ್ತಾ. ಮಾಂಡ್ ಸೊಭಾಣಾನ್ ತಶೆಂಚ್ ಕೆಲಾಂ ಆಸ್ತಲೆಂ. ಪುಣ್, ‘ಏಕ್ ನ್ಹಂಯ್ ಆಸಾ ಆನಿ ತಿ ಹ್ಯೆ ಭುಂಯ್ಚೆರ್ ಲಾಂಬಾಯೆಕ್ ವ್ಹಾಳ್ತಾ ಆನಿ ತಾಕಾ ಇತಿಹಾಸ್ ಅಶೆಂ ನಾಂವ್ ದಿಲಾಂ… ಎಕಾ ಖಿಣಾನ್ ನ್ಹಂಯ್ಚೊ ವ್ಹಾಳೊ ವರ್ಣನ್ ಕರುಂಕ್ ಪ್ರೇತನ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ ಫಾಯ್ದೊ?’ ಮ್ಹಣ್ ಸವಾಲ್ ಕೆಲಾಂ ಉರ್ಸುಲಾ ಕೆ. ಲೆ. ಗಿನ್ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಅಮೆರಿಕಾಚ್ಯಾ ಲೇಖಕಾನ್ ಜೆ ಇತಿಹಾಸಾಚೊ ಏಕ್ ಲ್ಹಾನ್ ಚುರೊ ದಾಕೊವ್ನ್ ಸಗ್ಳ್ಯೆ ಎಕೆ ರಾಜ್ವಟ್ಕೆಚೆರ್ ಆಪ್ರಾಧ್ ಮಾಂಡ್ತಲ್ಯಾ ವಾ ಹೊಗ್ಳಾಪ್ ಉಚಾರ‍್ತಲ್ಯಾ ಇತಿಹಾಸ್‌ಕಾರಾಂಚೊ ಉಲ್ಲೇಖ್ ಕರ‍್ನ್.
ಗೊಂಯಾಂತ್ ಪುಡ್ತುಗೆಜಾಂಚಿ ರಾಜ್ವಟ್ಕಿ ಲಾಂಬ್ 450 ವರ‍್ಸಾಂಚಿ. ಹ್ಯೆ ಲಾಂಬ್ ಆವ್ದೆಂತ್ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಅಸ್ಕತ್ ಸಮುದಾಯಾಕ್ ಬಳ್ವಂತ್ ಕೆಲ್ಲೆವಿಶಿಂ ಆಜೂನ್ ಥಂಯ್ಚೊ ಧಣ್ಸಲ್ಲೊ ವರ್ಗ್ ಉಪ್ಕಾರಿ ಮನಾನ್ ಉಡಾಸ್ ಕಾಡ್ತಾ ತರ್, ಬಳ್ವಂತ್ ವರ್ಗ್ ಹ್ಯಾಚ್ ಕಾರಣಾಕ್ ಲಾಗೊನ್ ಪುಡ್ತುಗೆಜ್ ಪಾದ್ರಿಂಕ್ (ಪಾದ್ರಿಂಕ್ ಮಾತ್ರ್) ದ್ವೇಶಿತಾ! ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಸ್ವಫಾಯ್ದ್ಯಾ ಖಾತಿರ್ ಖುದ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಿಂಚ್ ಪುಡ್ತುಗೆಜಾಂಕ್ ಗೊಯಾಂಕ್ ಆಪೊವ್ಣೆಂ ದಿಲ್ಲೆಂ (ಕೆ. ರಾಮಚಂದ್ರ ಶ್ಯಾಮ ನಾಯಕ್, ಸಾರಸ್ವತ ಸುಧಾ, 2009) ತರೀ ತಾಂಚೆಸಂಗಿ ಆಯ್ಲೆಲ್ಯಾ ಪಾದ್ರಿಂವರ್ವಿಂ ಧರ್ಮಾಚ್ಯಾ ಆನಿ ಸಮಾಜೆಚ್ಯಾ ಕ್ರೂರ್ ಕಾಯ್ದ್ಯಾಂ ವರ್ವಿಂ ಜಿವಂತ್ ಲಾಸ್ತಲ್ಯಾ ನಿಮ್ನ್ ವರ್ಗಾಚ್ಯಾಂಕ್‌ಯೀ ಫಾಯ್ದೊ ಜಾಲ್ಲೊ. ಪುಡ್ತುಗೆಜಾಂಚ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಸ್ತ್ರೀಯಾಂಕ್ ಆಸ್ಚೆಂ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ್, ಸಮಾಜಿಕ್ ಸಮಾನತಾ ಆನಿ ಗವ್ರವ್ ಪಳೆವ್ನ್ ನಿಮ್ಣ್ ವರ್ಗಾಚ್ಯೊ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಯ್, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ ಸ್ತ್ರೀಯೊ ಸಯ್ತ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಧರ್ಮಾಥಂಯ್ ಆಕರ್ಶಿತ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯೊ (ದೊ| ಶೀಲಾ ಶ್ರೀನಿವಾಸನ್. Goa: a social history 1640-1750, 2012 ) ಹೊ ಕೊಂಕಣಿ, ಮರಾಠಿ ತಶೆಂ ಹೆರ್ ಭಾಸೊ ಉಲೊವ್ನ್ ಆಸ್ಲಲ್ಯಾ ಸಗ್ಳ್ಯಾ ಗೊಂಯ್ ಸಮಾಜೆಚೊ ವಿಚಾರ್, ಸೊಡ್ಯಾಂ ತೊ. ‘ಅಸ್ಮಿತಾಯ್’ ಕೊಂಕಣಿಚಿ.
ಕೊಂಕಣಿಚೊಚ್ ವಿಚಾರ್ ಘೆಂವ್ಚೊ ತರ್, ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಉರೊವ್ನ್, ವಾಡೊವ್ನ್ ಹಾಡ್‌ಲ್ಲಿಯ್ ಎಕಾ ತೆಂಪಾರ್ ಕೊಂಕಣಿಚೆರ್ ಬಹಿಶ್ಕಾರ್ ಘಾಲ್ಲ್ಯಾ ಪುಡ್ತುಗೆಜಾಂನಿ ಆನಿ ಉಂಚ್ಲ್ಯಾ ವರ್ಗಾಥಾವ್ನ್ ಧಣ್ಸಲ್ಲ್ಯಾ ನಿಮ್ನ್ ವರ್ಗಾಚ್ಯಾಂನಿ. ಉಂಚ್ಲ್ಯಾ ವರ್ಗಾನ್ ಖಂಡಿತ್ ನ್ಹಯ್. ತಾಂಕಾಂ ಧರ್ಮಿಕ್ ಗರ್ಜಾಂಕ್ ಸಂಸ್ಕೃತ್ ತಶೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಮರಾಠಿ. ಕೊಂಕಣಿ ಫಕತ್ ದಿಸ್ಪಡ್ತ್ಯಾ ಸಂವಾದಾಕ್ ಮಾತ್ರ್. ಪುಣ್ ಫಿಲ್ಮಾಂತ್ ದಾಕಯ್ಲಾಂ ಉಳ್ಟೆಂಚ್! ‘ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಅಶೆಂ?’ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾಕ್ ‘ಜಾಣಾರ‍್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಕಮಿಟಿ’ನ್ ಜಾಪ್ ದೀಜೆ.
‘ಫಿಲ್ಮಾಂತ್ ಪಿಂತ್ರಾಯಿಲ್ಲೆಂ ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವ್ ಧರ್ಮಿಕ್ ನ್ಹಯ್, ಸಂಸ್ಕೃತಿಕ್’ ಮ್ಹಣ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರೀ ಧರ್ಮ್ ತಾಂತುಂ ಧರ್‌ಧರ್‌ಶೆಂ ದಿಸ್ತಾ! ತಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮ್ಹಣ್ ಲೆಕ್ಲ್ಯಾರ್ ಆಮಿ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಜಾವ್ನ್ ಚೂಕ್ ಕೆಲಿ ಮ್ಹಣ್ ಭೊಗ್ತಾ. ಕಿತ್ಯಾಕ್, ಧರ್ಮ್ ಆನಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸದಾಂಚ್ ಲಾಗ್ಶಿಲ್ಯಾ ಸಂಬಂದಾಂತ್ ಅಸ್ತಿತ್ವಾಂತ್ ಆಸ್ತಾತ್. ಸೌಂದರ್ಯ್ ಶಾಸ್ತ್ರ್ ಆನಿ ನಿತಿಶಾಸ್ತ್ರಾ ಸಂಗಿಂ ಧರ್ಮ್, ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ್ ರೂಪಿತ್ ಕರ್ತಾ. ಅಶೆಂ ಆಸ್ತಾಂ ಧರ್ಮಾಥಾವ್ನ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಕಸೊ ವೆಗ್ಳೊ ಕರ‍್ಪಾಚೊ? ಗೊಯಾಂತ್ ಪುಡ್ತುಗೆಜಾಂನಿ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಜಾವ್ನ್ ಕನ್ವೆಡ್ತರ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾಂಚಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಬದಲ್ಲಿ. ‘ಪರ್ನ್ಯಾ ಜಯ್ತಾ’ ಚ್ಯಾ ತೀನ್ ಜಿಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಹಿಂದೂ ಸಂಸ್ಕೃತಿಚೆರ್‌ಯೀ ಬಹಿಶ್ಕಾರ್ ಘಾಲೊ ದೆಕುನ್ ಹಿಂದೂ ಲೊಕಾನ್ ಆಪ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಾಂಡ್ಲಿನಾ, ಬಗಾರ್ ಗಾಂವ್‌ಚ್ ಸಾಂಡ್ಲೊ ಆನಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಉರೊವ್ನ್ ಘೆತ್ಲಿ. ಪುಣ್ ಆತಾಂ ತಾಂತ್ಲಿ ಕಿತ್ಲಿ ಆನಿ ಖಂಯ್ಚಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಜಿವಂತ್ ಆಸಾ?
ಮನ್ಶಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಚಿಂ ಲಕ್ಶಣಾಂ ಕಾಳಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಬದ್ಲುನ್‌ಚ್ ಆಸ್ತಾತ್. ಚಾರ‍್ಶಿಂ ವರ‍್ಸಾಂ ಪಯ್ಲೆಂಚೆಂ ಸೊಡ್ಯಾಂ ಶೆಂಭೊರ್ ವರ‍್ಸಾಂ ಆದ್ಲಿ ಕೊಂಕಣಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭಾಸ್ ಕೊಂಕಣಿಚ್ಯಾ ಹರ್ ಸಮುದಾಯಾಂನಿ ಬದಲ್ಲ್ಯಾ. ಸಾಮಾನ್ಯ್ ಜಾವ್ನ್ ಹರ್ ಧಾ ವರ‍್ಸಾಂಕ್‌ಚ್ ಎಕೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿಂತ್ ಗುಮಾನ್ ದಿಂವ್ಚೆತಿತ್ಲಿ ಬದ್ಲಾವಣ್ ಜಾಲ್ಲಿ ದಿಸೊನ್ ಯೆತಾ. ಬದಲ್ಲ್ಯೆ ಸಂಸ್ಕೃತೆಪಾಸತ್ ರಡ್ಚೆಂ ವಾ ಪರತ್ ತಿ ವೆಂಗುನ್ ಘೆಂವ್ಚಿ ಗರ್ಜೆಚಿಗೀ ವಾ ಸಮಕಾಲೀನ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಅರ್ಥಾಭರಿತ್ ಕರ‍್ನ್ ಪಾಳ್ಚಿ ಗರ್ಜೆಚೆಂ? 400 ವರ‍್ಸಾಂ ಆದಿಂ ಕೊಂಕಣಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಆನಿ ಭಾಶೆಚೆರ್ ಪುಡ್ತುಗೆಜಾಂನಿ ಹಲ್ಲೊ ಕೆಲೊ ಮ್ಹಣ್ ಲೊಕಾಥಂಯ್ ಬಿರ್ಮತ್ ಉದೆಶೆಂ ಕರ‍್ಚೆಂ ಬರೆಂಗೀ, ಕೊಂಕಣಿ ರಾಜ್ಯ್ ಭಾಸ್ ಜಾವ್ನ್‌ಯೀ ಗೊಯಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿಚೆರ್ ಮರಾಠಿನ್ ಕರ‍್ಚೊ ದಬಾವ್ ದಾಕೊವ್ನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಮನ್ಶಾಕ್ ಜಾಗೃತ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ಗರ್ಜೆಚೆಂ? ಕೊಂಕಣಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಆನಿ ಭಾಶೆವಿಶಿಂ ಫಿಲ್ಮ್ ಕರ‍್ತಾನಾ 400 ವರ‍್ಸಾಂ ಆದಿಂ ಧರ್ಮಾಖಾತಿರ್ ಜೀವ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾಕ್ ದಾಕೊಂವ್ಚೆಂ ಬರೆಂಗೀ ಫಕತ್ ಪನ್ನಾಸ್ ವರ‍್ಸಾಂ ಆದಿಂ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿಚ್ ರಾಜ್ಯ್‌ಭಾಸ್ ಜಾಯ್ಜೆ ಮ್ಹಣ್ ಚಳ್ವಳ್ ಕರ‍್ನ್ ಕೊಂಕಣಿಖಾತಿರ್ ಮಾಡ್ತಿರ್ ಮೆಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ದಾಕೊಂವ್ಚೆಂ ಬರೆಂ?
‘ಇತಿಹಾಸ್ ‘ಆಸಾ ತಸೊ ದಾಕೊವ್ನ್’ ಸಮಾಜೆಂತ್ಲೆಂ ಸಮಧಾನ್ ಖದ್ವಳಾಂವ್ಚ್ಯಾಕೀ, ನಾಸಾಚ್ಯೆ ವಾಟೆರ್ ಆಸ್ಚಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ್ ಭಾಸ್, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಉರೊವ್ನ್, ರಾಕೊನ್, ವಾಡೊನ್ ವ್ಹರುಂಕ್ ಪ್ರೇರಣ್ ದಿಂವ್ಚೆತಸಲೆಂ ದಾಕಯ್ಜೆ ಶಿವಾಯ್, ಫಕತ್ ಫಿಲ್ಮ್ ‘ಯಶಸ್ವಿ’ ಜಾಯ್ಜೆ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಎಕಾಚ್ ಉದ್ದೇಶಾನ್ ಸಮಾಜೆಂತ್ ಅಶಾಂತಿ ಹಾಡ್ಚೆತಸಲಿಂ ‘ಅಪಾಯ್‌ಕಾರಿ ಸತಾಂ’ ದಾಕೊವ್ನ್ ಫಿಲ್ಮ್ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ್ (controversial) ಜಾಯ್ಶೆಂ ಪಳೆಂವ್ಚೆಂ ಸಮಾಜ್‌ದ್ರೋಹಾಕ್ ಸಮಾನ್ ನ್ಹಯ್‌ಗೀ’ ಅಮೆರಿಕಾಚೊ ಲೇಖಕ್ ವಿಲ್ ದುರಾಂಟ್ ಮ್ಹಣ್ತಾ, ‘ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸಮಕಾಲೀನ್ ನಿರಾಶಾವಾದಾಚೆಂ ಕಾರಣ್ ಇತಿಹಾಸ್ ಸಂಘರ್ಶಾಚೊ ಏಕ್ ಅಶಾಂತ್ ಪ್ರವಾಹ್ ಮ್ಹಣ್ ಪಳೆಂವ್ಚಿ ಆಮ್ಚಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿ. ಹಾಕಾ ಲಾಗೊನ್ ಮೂಳ್ ಕಾಣಿಯೆಕ್ ತಿತ್ಲೆಂ ಗರ್ಜೆಚೆಂ ನ್ಹಯ್ ತರೀ ಅರ್ಥಿಕ್ ಜಿಣಿಯೆಂತ್ ವೆಕ್ತಿ-ವೆಕ್ತಿಂ ಮದೆಂ, ರಾಜಕೀಯಾಂತ್ ಫುಡಾರ‍್ಯಾಂಮದೆಂ, ಧರ್ಮಾಂತ್ ಪಂಥಾಂಮದೆಂ, ಝುಜಾಂತ್ ರಾಜ್ಯಾಂಮದೆಂ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಸಂಘರ್ಶ್ ದಾಕೊವ್ನ್ ನಾಸೊಸ್ಣಿಕಾಯೆಚಿಂ ಭೊಗ್ಣಾಂ ಚಾಳ್ವೊಂವ್ಚೆಂ ಚಡೊನ್ ಯೆತಾ’
ಫಿಲ್ಮ್ ಏಕ್ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರ್. ದೃಶ್ಯಾಂಸಂಗಿ ಕಾಣಿ, ಸಂಗೀತ್, ಪದಾಂ ಹರ‍್ಯೇಕ್‌ಯೀ ಎಕಾ ನಿರ್ದಿಶ್ಟ್ ಮಾಪಾನ್ ಭರ‍್ಸುನ್, ಕಾನ್ ಆನಿ ದೊಳ್ಯಾಂ ಮಾರಿಫಾತ್ ವೀಕ್ಶಕಾಚ್ಯಾ ಶಿಂತಿದಾಕ್ ನಾಟ್ವೊಂಚೆಂ ಹೆಂ ಮಾದ್ಯಮ್ ಬೊವ್‌ಚ್ ಬಳ್ವಂತ್. ದೆಕುನ್ ಚತುರ್ ಥೊಡೆ ಅಸಲ್ಯಾ ಮಾದ್ಯಮಾದ್ವಾರಿಂ ಆಪ್ಲೆ ಗುಪ್ತ್ ಉದ್ದೇಶ್ ಜ್ಯಾರಿ ಕರುಂಕ್ ‘ಅಪಾಯ್‌ಕಾರಿ ಸತಾಂ’ ಉಕ್ಲುನ್ ದಾಕಯ್ತಾತ್ ತರ್ ಚಾಣಾಕ್ಶ್ ಥೊಡೆ ಘುಂವ್ಡಾಯ್ಲಲೆಂ (twisted) ಸತ್ ದಾಕೊವ್ನ್ ಆಪ್ಲಿ ದಾಳ್ ಶಿಜಯ್ತಾತ್.
2022 ಮಾರ್ಚ್ 11ವೆರ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾ ಭಾರತ್‌ಭರ್ 600 ಥಿಯೆಟರಾಂನಿ ಎಕಾಚ್ ದಿಸಾ ಮೊಕ್ಳಿಕ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ‘ದ ಕಾಶ್ಮೀರ್ ಫೈಲ್ಸ್’ ಫಿಲ್ಮ್ ಬೊಕ್ಸ್ ಒಫಿಸಾಂತ್ ದುಡು ಆರಾಂವ್ಚ್ಯಾಂತ್ ಬೊವ್ ಚಡ್ ಯಶಸ್ವಿ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಫಿಲ್ಮ್. (ಫಿಲ್ಮಾವಿಶಿಂ ಬರಯ್ತಾನಾ ಪರತ್ ಪರತ್ ದುಡು ಆರಾಂವ್ಚೆವಿಶಿಂ ಬರಯ್ತಾಂ ದೆಕುನ್ ‘ಮೊಸ್ರಾನ್’ ಬರಯ್ತಾಂ ಮ್ಹಣ್ ಚಿಂತ್ಚೆಂ ನ್ಹಯ್. ಫಿಲ್ಮ್ ವೆವ್ಹಾರಾಂತ್ ಎಕಾ ಫಿಲ್ಮಾಚಿ ಯಶಸ್ವಿ ತ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾನ್ ಕಿತ್ಲೆಂ ಕಲೆಕ್ಶನ್ ಕೆಲಾಂ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾಚೆರ್‌ಯೀ ಹೊಂದ್ವೊನ್ ಆಸ್ತಾ. ತಶೆಂಚ್ ಏಕ್ ಫಿಲ್ಮ್ ‘ಹಿಟ್’ ವಾ ‘ಬೆಸ್ಟ್’ ಮ್ಹಣ್ ಲೆಕುಂಕ್‌ಯೀ ವಿವಿಧ್ ಮಾನ್‌ದಂಡ್ ಆಸಾತ್.) ಹ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾಚೊ ನಿರ್ದೇಶಕ್ ವಿವೇಕ್ ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಿ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ‘ದ ಕಾಶ್ಮೀರ್ ಫೈಲ್ಸ್’ ಫಿಲ್ಮಾಂತ್ ದಾಕಯಿಲ್ಲೆ ಹರ್ ದಾಖ್ಲೆ ನಿಖರ್ ಆನಿ ಚುಕಿವಿಣ್. ಫಿಲ್ಮ್ ಪಳೆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಕಾಶ್ಮೀರಾ ಭಾಯ್ಲ್ಯಾ ವೀಕ್ಶಕಾಂಕ್ ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಿನ್ ‘ಉಕಲ್ನ್ ದಾಕಯಿಲ್ಲ್ಯಾಂತ್’ ರಾಜಕೀಯ್/ದುಡ್ವಾ ಫಾಯ್ದ್ಯಾಖಾತಿರ್ ತಾಣೆ ಘುಂವ್ಡಾವ್ನ್ ದಾಕಯಿಲ್ಲಿ ವಸ್ತುಸ್ಥಿತಿ ಕಳ್ಳಿಚ್ ನಾ. ಬಗಾರ್ ಹ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾನ್ ಎಕಾ ವರ್ಗಾಚ್ಯಾ ಲೊಕಾಚೆರ್ ಇತ್ಲೊಯ್ ಪ್ರಭಾವ್ ಘಾಲೊ ಕೀ, ಎಕಾ ಹಿಂದೂ ಕಾರ್ಯ್‌ಕರ‍್ತಾನ್ ‘ದ ಕಾಶ್ಮೀರ್ ಫೈಲ್ಸ್’ ಫಿಲ್ಮಾಚ್ಯಾ ಪೋಸ್ಟರಾ ಮುಕಾರ್ ರಾವೊನ್ ‘ಮುಸ್ಲಿಮಾಂಕ್ ಪಳೆತಾನಾ ಹಿಂದೂ ಮನ್ಶಾಂಚೆಂ ರಗತ್ ಸಳ್ಸಳನಾ ತರ್ ತಾಂಚೆಥಂಯ್ ಆಸ್ಚೆಂ ರಗತ್ ನ್ಹಯ್, ಉದಕ್’ ಮ್ಹಣ್ ಬೊಬಾಟ್‌ಲ್ಲೊ ವೀಡಿಯೊ ಬೊವ್‌ಚ್ ವೈರಲ್ ಜಾಲೊ. ಫಿಲ್ಮ್ ಹಿಟ್ ಜಾಲೆಂ. ಪ್ರದಾನ್ ಮಂತ್ರಿನ್ ಫಿಲ್ಮಾಚ್ಯಾ ಟೀಮಾಕ್ ಆಪೊವ್ನ್ ಶಾಭಾಸ್ಕಿ ಪಾಟಯ್ಲಿ (ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಫಿಲ್ಮ್ ಪಳೆಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಕಳ್ತಾ). ರಾಜಕೀಯ್ ಫಾಯ್ದ್ಯಾಕ್ ಲಾಗೊನ್ ಫಿಲ್ಮಾವಯ್ಲೆಂ ಸುಂಕ್ ಮಾಫಿ ಕೆಲೆಂ. ಫಿಲ್ಮ್ ಸೂಪರ್ ಹಿಟ್ ಜಾಲೆಂ!
‘ದ ಕಾಶ್ಮೀರ್ ಫೈಲ್ಸ್’ ಫಿಲ್ಮಾಂತ್ ದಾಕಯಿಲ್ಲೆಂ ಸರ್ವ್ ಸತ್ ನ್ಹಯ್, ಕಾಶ್ಮೀರಾಂತ್ಲೆ ಆಕಾಂತ್‌ವಾದಿ ಆನಿ ಸಾದೊ ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಲೋಕ್ ಎಕ್‌ಚ್ ನ್ಹಯ್. ಆಮ್ಚೆ (ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಪಂಡಿತಾಂ) ಬರಿಚ್ ಆಕಾಂತ್‌ವಾದಾಕ್ ಲಾಗೊನ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ನಿರಾಪ್ರಾಧಿ ಮುಸ್ಲಿಮಾನಿಂಯ್ ಜೀವ್ ಹೊಗ್ಡಾಯ್ಲಾ’ ಮ್ಹಣ್ ಖುದ್ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಪಂಡಿತ್ ಜಾವ್ನಾಸ್ಚ್ಯಾ ಸಂಜಯ್ ಕಕ್ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಪತ್ರ್‌ಕರ‍್ತಾನ್ ಲೇಖನ್ ಬರೊವ್ನ್ ವಾಟ್ ಚುಕೊನ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಹಿಂದೂ ಮೂಳ್‌ಭೂತ್‌ವಾದಿ ವರ್ಗಾಕ್ ಸಮ್ಜೊಂಕ್ ಪಳಯ್ಲ್ಯಾರೀ ಕಾಂಯ್ಚ್ ಫಾಯ್ದೊ ಜಾಲೊನಾ! ಬಗಾರ್ ಹ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾಚೊ ಪ್ರಭಾವ್, ವಿವಿದ್ ಜಾತಿಕಾತಿಚೊ ಲೋಕ್ ಖಂಯ್ಚ್ಯಾಯ್ ರಾಜ್ಯಾಂಪ್ರಾಸ್ ಚಡ್ ಸಮಾಧಾನಾನ್ ಜಿಯೆವ್ನ್ ಆಸ್ಲಲ್ಯಾ ಗೊಂಯಾಕ್‌ಯೀ ಪಾವ್ಲೊ; ರಾಜಕೀಯ್ ಫಾಯ್ದ್ಯಾಚ್ಯಾ ಎಕಾಚ್ ಉದ್ದೇಶಾನ್!
2022 ಜೂನ್ 16 ಥಾವ್ನ್ 22 ಪರ್ಯಾಂತ್ ಗೊಯಾಂತ್ ಚಲ್ಲಲ್ಯಾ ಇಕ್ರಾವ್ಯಾ ಅಖಿಲ್ ಭಾರತೀಯ್ ಹಿಂದೂ ರಾಶ್ಟ್ರ್ ಅದಿವೇಶನಾಂತ್ ‘ದ ಕಾಶ್ಮೀರ್ ಫೈಲ್ಸ್’ ಫಿಲ್ಮಾಬರಿ ‘ದಿ ಗೋವಾ ಫೈಲ್ಸ್’ ಫಿಲ್ಮ್ ಕಾಡಿಜೆ ಆನಿ ಪುಡ್ತುಗೆಜಾಂನಿ ಹಿಂದೂ ಲೊಕಾಚೆರ್ ಕೆಲ್ಲೊ ಅತ್ತ್ಯಾಚಾರ್, ಹಿಂದೂ ಲೊಕಾಚಿ ಹತ್ತ್ಯಾ ಆನಿ ಕ್ರೂರ್ ಹಲ್ಲ್ಯಾವಿಶಿಂ ವಿಶಾಲ್ ಭಾರತಾಚ್ಯಾ ಹರ್ ಹಿಂದೂ ಲೊಕಾಕ್ ಕಳಯ್ಜೆ – ಮ್ಹಳ್ಳೊ ನಿರ್ಧಾರ್ ಘೆತ್ಲೊ. ಹಿಂದೂ ಜಣಾಜಾಗ್ರತಿಚೊ ರಾಶ್ಟ್ರೀಯ್ ವಕ್ತಾರ್ ರಮೇಶ್ ಶಿಂದೆ ಹಾಣೆಂ ದಿಲ್ಲೆಂ ಹೆಂ ವಾಕ್ಮೂಲ್ ತವಳ್ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಸುಶೆಗಾತ್ ಆಸ್ಲಲ್ಯಾ ಕ್ರೀಸ್ತೀ ಸಮುದಾಯಾಚೆಂ ಸಮಾಧಾನ್ ಸಂಪೂರ್ಣ್ ಭಿಗ್ಡುಂಕ್ ಪಾವ್ಲೆಂ. ಹಾಚ್ಯಾಕೀ ಎಕಾ ಹಪ್ತ್ಯಾ ಆದಿಂ ಗೊಂಯ್ಚೊ ಮುಕೇಲ್ ಮಂತ್ರಿ ಪ್ರಮೋದ್ ಸಾವಂತ್ ಹಾಣೆಂ ‘ಗೊಯಾಂತ್ಲಿ ಪುಡ್ತುಗೆಜಾಂಚಿ ನಿಶಾನಿ ಸಂಪೂರ್ಣ್ ಕಾಡ್ನ್ ಉಡಯ್ತೆಲ್ಯಾಂವ್’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ವಾಕ್ಮೂಲ್ ದೀವ್ನ್ ಸಮಾಧಾನಾನ್ ಆಸ್ಲಲ್ಯಾ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಲೊಕಾಚೆಂ ಸಮಾಧಾನ್ ಭಿಗ್ಡಾಯಿಲ್ಲೆಂ.
ಪಾಟ್ಲ್ಯಾ ಥೊಡ್ಯಾ ತೆಂಪಾಥಾವ್ನ್ ಕೊಂಕೊಲಿಮ್ ಹತ್ತ್ಯಾಕಾಂಡಾಚೊ ಸುರ್ಮುನ್‌ಯೀ ಗೊಯಾಂತ್ ಜಳೊನ್ ಆಸಾ. 1583 ಜುಲಾಯ್ 15 ವೆರ್ ಘಡ್ಲಲ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಘಡಿತಾಂತ್ ಏಕ್ ಪುಡ್ತುಗೆಜ್ ನಾಗರಿಕ್, ಚವ್ದಾ ಕಥೊಲಿಕ್ ಗೊಂಯ್ಕಾರ್ ಆನಿ ಪಾಂಚ್ ಜಣಾಂ ಜೆಜ್ವಿತ್ ಪಾದ್ರಿಂಕ್ ಕೊಂಕೊಲಿಮ್ ಗಾಂವ್ಕಾರಾಂನಿ (ಭುಂಯ್‌ಧನಿ) ಜಿವೆಶಿಂ ಮಾರ್‌ಲ್ಲೆಂ. ಹೆಂ ಘಡಿತ್ ಉಸ್ತುನ್ ಆತಾಂ ಹಾಚೆಪಾಟ್ಲ್ಯಾನ್ ಬೊವ್ ವ್ಹಡ್ ರಾಜಕೀಯ್ ಆನಿ ಧರ್ಮಿಕ್ ವೊದ್ದುವೊರಾಂಟ್ ಚಲೊನ್ ಆಸಾ. ಹ್ಯಾ ಘಡಿತಾಕ್ ಆನಿ ಭಾರತ್ ಸುಟ್ಕೆ ಝುಜಾಕ್ ಕಾಂಯ್ಚ್ ಸಂಬಂದ್ ನಾ (ಕಿತ್ಯಾಕ್ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಹರ್ ಎಕಾ ರಾಯಾಚ್ಯೆ ರಾಜ್ವಟ್ಕೆಖಾಲ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ ರಾಜ್ಯ್‌ಚ್ ಏಕ್ ದೇಶ್ ಮ್ಹಣ್ ಲೆಕ್ತಾಲೆ) ತರೀ, ಹೆಂ ಘಡಿತ್ ಭಾರತಾಂತ್ಲೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ ಸುಟ್ಕೆ ಸಂಗ್ರಾಮ್ ಮ್ಹಣ್ ವೊಲಾಯ್ಜೆ, ಹತ್ತ್ಯಾಕಾಂಡ್ ಚಲಯಿಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಭಾರತಾಚೆ ಪಯ್ಲೆ ಸುಟ್ಕೆ ಝುಜಾರಿ ಮ್ಹಣ್ ಮಾಂದುನ್ ಗವ್ರವ್ ದೀಜೆ ಆನಿ ತೆಂ ಘಡಿತ್ ಪಠ್ಯ್ ಪುಸ್ತಕಾಂತ್ ಛಾಪಿಜೆ ಮ್ಹಣ್ ಹಟ್ ಧರ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಆಯ್ಲೆವಾರ್‌ಚ್ ಜಯ್ತ್ ಮೆಳ್ಳೆಂ ಆನಿ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಇಕ್ರಾವ್ಯಾ ವರ್ಗಾಚ್ಯಾ ಇತಿಹಾಸ್ ಪಠ್ಯಾಂತ್ ಹಾಚೆಂ ದಾಖಲೀಕರಣ್ ಜಾಲೆಂ. (ಭಾರತೀಯ್ ನಾಗರಿಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಹಾಂವೆಂ ಹಿ ಚೂಕ್ ಮ್ಹಣೊಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ.) ಪುಡ್ತುಗೆಜಾಂನಿ ಹ್ಯಾ ಹತ್ತ್ಯಾಕಾಂಡಾಚ್ಯಾ ಆರೋಪಿಂಚಿ ಹತ್ತ್ಯಾ ಕೆಲ್ಲಿ ಆನಿ ತಾಂಚಿ ಆಸ್ತ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಜಾವ್ನ್ ಕನ್ವೆಡ್ತರ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ವಾಂಟ್‌ಲ್ಲಿ. ತವಳ್ಚ್ಯೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಕ್ ಸರಿ ಜಾವ್ನ್ ಆನಿ ತವಳ್ಚ್ಯಾ ಆಡಳ್ತ್ಯಾದಾರಾಂಚ್ಯಾ ನಿತಿ (law of the land) ಪ್ರಕಾರ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ಫಯ್ಸಲಾಕ್ 440 ವರ‍್ಸಾಂ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಆತಾಂ ಸವಾಲ್ ಘಾಲ್ನ್, ತವಳ್ ಕೊಣಾಚೊ ಜಾಗೊ ಸ್ವಾಧೀನ್ ಕೆಲ್ಲೊಗೀ ತೊ ತಾಚ್ಯಾ ವಾರೆಸ್ದಾರಾಂಕ್ ಪಾಟಿಂ ದಿವಯ್ಜೆ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ನಾರೊಯ್ ಆಯ್ಕೊಂಕ್ ಲಾಗ್ಲಾ.
ಹ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ರಾಜಕೀಯ್ ಖೆಳಾಂಚ್ಯಾ ತಶೆಂಚ್ 2024 ಚ್ಯಾ ಎಲಿಸಾಂವಾಂಚ್ಯಾ ಆನಿ 2025 ವ್ಯಾ ವರ‍್ಸಾ ಆಪ್ಲೊ ಶತಮಾನೋತ್ಸವ್ ಆಚರುಂಚ್ಯಾ ರಾಶ್ಟ್ರೀಯ್ ಸ್ವಯಮ್‌ಸೇವಕ್ ಸಂಘಾನ್ ಮಂಡನ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ‘ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ ಚಳ್ವಳೆಚೊ ನವೊ ವೃತ್ತಾಂತ್’ ಬಾಂದುನ್ ಹಾಡ್ಚ್ಯಾ ಪಾಟ್ಥಳಾರ್ ಪಳಯ್ತಾನಾ, ಅಸ್ಮಿತಾಯೆಂತ್ಲೆಂ ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವಾಚೆಂ ದೃಶ್ಯ್ ಎಕಾ ವರ‍್ಸಾ ಆದಿಂ ಹಿಂದೂ ಜಣಾಜಾಗ್ರತಿ ಸಮಿತಿನ್ ಘೋಶಣ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ‘ದಿ ಗೋವಾ ಫೈಲ್ಸ್’ ಫಿಲ್ಮಾಚ್ಯಾ ಕರ‍್ಟನ್ ರೈಸರ್/ಟ್ರೈಲರಾಬರಿ ದಿಸ್ತಾ! ತಶೆಂ ಮ್ಹಣ್ ‘ಮಾಂಡ್ ಸೊಭಾಣ್’ ತಸಲ್ಯಾ ಮಂಗ್ಳುರಿ ಕೊಂಕಣಿ ಸಮಾಜೆಂತ್ಲ್ಯಾ, ಪುಣ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಉಲೊವ್ಪಿ ಸಮುದಾಯಾಕ್ ಪ್ರತಿನಿಧಿತ್ವ್ ಕರ‍್ಚ್ಯಾ ಸಂಸ್ಥ್ಯಾನ್ ಹೆಂ ಉದ್ದೇಶ್‌ಪೂರ್ವಕಿ ಕೆಲಾಂ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಕುಸ್ಕುಟಾಚೊ ದುಬಾವ್‌ಯೀ ಮ್ಹಾಕಾ ನಾ. ಬಗಾರ್ ಭಾರತಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಖಂಯ್ಚ್ಯಾ ಸಂಘಟನಾಕ್ ಉಣ್ಯಾಸಂಖ್ಯಾತ್ ಭಿಯೆವ್ನ್ ಆಸಾತ್‌ಗೀ ತೆ ಆಜ್ ಆಮ್ಚೆಮದೆಂಚ್ ಘುಸ್ಲ್ಯಾತ್ ತಶೆಂ ಭೊಗ್ತಾ! ಹೊ ಮ್ಹಜೊ ದುಬಾವ್ ಕೆದಿಂಚ್ ಸತ್ ಜಾಯ್ನಾ ಜಾಂವ್.
ನಿರಂತರ್ ಸಾತ್ತೀಸ್ ವರ‍್ಸಾಂ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಆನಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಪಾಸತ್ ವಾವುರ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಸಂಸ್ಥ್ಯಾಕ್ ಮೊಟೊ ತೆಂಕೊ ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಉದೆಶಿಂ ತಯಾರ್ ಕರ‍್ನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಉದ್ದೇಶಾಂತ್ ಯಶ್ ಜೊಡ್‌ಲ್ಲೆಂ ‘ಅಸ್ಮಿತಾಯ್’ ಶಿನೂ ಮಾಮಾನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಬರಿ ‘ಜಾತ್-ಕಾತ್ ವೆಗ್ಳಿ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ, ಮನ್ಶಾ ರಗತ್ ಎಕ್‌ಚ್’ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಧನಾತ್ಮಕ್ ಸಂದೇಶ್ ಸರ್ವ್ ಕೊಂಕಣಿ ಕಾಳ್ಜಾಂನಿ ಆನಿ ವಿಶಾಲ್ ಭಾರತೀಯ್ ಪರ್ಜೆಥಂಯ್ ಥಿರ್ ರೊಂಬೊಂವ್.
■ ಪಿಂಟೊ ವಾಮಂಜೂರ್
6 comments
ಲಿಪೊನ್ ಪಡ್ ಲ್ಲ್ಯೊ ಖೊಲಿಯೊ ಆರಾವ್ನ್ ಚಾರಿತ್ರಿಕ್ ಸೊಧ್ನಾಂಚೆರ್ ಬರಯಿಲ್ಲೆಂ ಹೆಂ ಲೇಖನ್ ರುಚ್ಲೆಂ!
Fantastic writing and detailed investigation about Asmithay. Yes many information are mismatching, but still this film is a great success, conclusion its not fully commercial film, but won accolades from Konkani people.
How much we read about the Asmitay and related topics, the reality hit more harder and makes me excites to know more about the true facts.
Truly said. Totally agreed with Mr Pinto for furnishings the detailed information.
You are simply superb Sir. Congratulations and keep it up.
Once again Wonderful Article by Mr.Pinto.
All the analyses are ignoring the upper case brahminical narrative. Upper caste were oppressors and Christianity was an opportunity for oppressed castes to claim some agency. Even though caste discrimination continued in Christianity even after conversion, today caste has decreased because Christians allowed an alternate to the brahminical caste oppressive system. Someone should make film about the anti-caste movements among South Kanara Christians. It cannot be one sided victim narrative of upper castes among christians.