ವಿಜ್ಞಾನ್ ಆನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ್ ಶೆತಾಕ್ – ‘ಬಜೆಟ್’ ಉಮೆದಿಚೆಂ ?

ಸರ್ಕಾರಾನ್ 2023-24 ಬಜೆಟಾಂತ್ ರೂ.16,361 ಕರೋಡ್ ವಿಜ್ಞಾನ್ ಆನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ್ ಶೆತಾಕ್ ವಾಂಟ್ಲಾಂ, ಹೆಂ ಅದ್ಲ್ಯಾ ವರ್ಸಾಚ್ಯಾ ಲಗ್‌ಬಗ್ ರೂ.14,000 ಕರೋಡಾಂಚ್ಯಕೀ ಇಲ್ಲೆಶೆಂ ಚಡ್, ಜಾಲ್ಯಾರಿ ಸಗ್ಳ್ಯಾ ಬಜೆಟಾಕ್ ತುಲನ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ 0.36% ಮಾತ್ರ್ ವಿಜ್ಞಾನ್ ಆನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ್ ಶೆತಾಕ್ ದಿಲಾಂ.

ಹರ್ಯೇಕಾ ವರ್ಸಾ ಬಜೆಟ್ ಸಾದರ್ ಜಾಲ್ಲೆ ತವಳ್, ಸರ್ಕಾರಾಚಿ ಪಾಡ್ತ್ ಘೆತ್ಲೆಲ್ಯಾಂನಿ, ಬಜೆಟ್ ಉಮೆದಿಚೆಂ, ಏಕ್ ನವೆಸಾಂವಾನ್ ಭರ್ಲಲೆಂ ಬಜೆಟ್ ಮ್ಹಣ್ ಘಾಂಟಿ ವಾಜಂವ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾಚ್. ಅಸಲೊಚ್ ವಿಚಾರ್ ವಿಜ್ಞಾನ್ ಆನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ್ ಶೆತಾಚಾ ಬಜೆಟಾ ಬಾಬ್ತಿನೀ ಆಮ್ಕಾಂ ಆಯ್ಕೊಂಕ್ ಮೆಳ್ತಾ. ಎಕಾ ಕಾಳಾರ್ ಬಜೆಟ್ ನವಿಂ ಯೋಜನಾಂ ವಾ ದೇಶಾಚ್ಯಾ ಆರ್ಥಿಕ್, ಸಮಾಜಿಕ್ ವಾಡಾವಾಳೆಕ್ ಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಲಿಂ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಾಂ ಪರ್ಗಟ್ ಕರುಂಕ್ ವಾಪಾರ್ತಾಲೆ. 1991 ವ್ಯಾ ವರ್ಸಾ ಡಾ॥ ಮನ್ ಮೋಹನ್ ಸಿಂಗಾನ್ ಮಂಡನ್ ಕೆಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್ ಹಾಕಾ ಸಾಕ್ಸ್. ಭಾರತಾಚಿ ಆರ್ಥಿಕ್ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಗಂಭೀರ್ ಜಾಲ್ಲೆ ವೆಳಾರ್ ಹೀಚ್ ಬಜೆಟ್ ದೇಶಾಕ್ ನವಿ ವಾಟ್ ದೀಂವ್ಕ್ ಸಕ್ಲಿ.

ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಪಾಟ್ಲ್ಯಾ ಥೊಡ್ಯಾ ವರ್ಸಾಂನಿ, ನವಿಂ ಯೋಜನಾಂ, ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಾಂ ವರ್ಸಾಚ್ಯಾ ಖಂಯ್ಚ್ಯಾಯ್ ದಿಸಾಂನಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ್ ಆನಿ ಪರ್ಗಟ್ ಜಾತಾತ್. ಬಜೆಟ್‌ಚ್ ಜಾಯ್ ಮ್ಹಣ್ ನಾ. ಯೋಜನಾಂ ಪರ್ಗಟ್ ಕರ್ಚಿ ರೀತ್ ಪಳೆಯ್ತಾನಾ ಅಶೆಂ ಭೊಗ್ತಾ ಕೀ, ರಾತಿಕ್ ಪ್ರಧಾನಿ ಸಪಣ್ ಪಳೆತಾ ಆನಿ ದಿಸಾಕ್ ತಾಚೆಂ ಸಪಣ್ ನವೆ ರೂಲಿ, ರೆಗ್ರೊ, ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಾಂಚ್ಯಾ ರುಪಾರ್ ಅಖ್ಯಾ ಭಾರತಾಚೇರ್ ಥಾಪ್ತಾ. ಅಶೆಂ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಬಜೆಟ್, ವರ್ಸಾ ವರ್ಸಾಕ್ ಚಲ್ಚೆಂ ಏಕ್ ತಾಲೀಮ್ ಜಾವ್ನ್ ಮಾತ್ರ್ ಉರ್ಲಾಂ.

ಮೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ, ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ್ ಭಾರತ್ ತಸಲ್ಯಾ ಯೋಜನಾಂಕ್ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತಾ ದಿಂವ್ಚ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರಾನ್, ಭಾರತಾಂತ್ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ್ ಸಂಶೋಧನ್ ಆನಿ ವಾಡಾವಾಳೆಚೆಂ ವಾತಾವರಣ್ ವಾಡೊನ್ ಯೆಂವ್ಚ್ಯಾ ದಿಶೆನ್ ಬಜೆಟಾಂತ್ ಅವ್ಕಾಸ್ ದೀಜೆ ಆಸಲ್ಲೊ. ಬಜೆಟಾಂತ್ ಅತಾಂ ವಿಜ್ಞಾನ್ ಶೆತಾಕ್ ನಿಯೋಜಿತ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ದುಡ್ವಾಂತ್ 90% ಶಿಬಂದೆಚ್ಯಾ ಸಾಂಬಾಳಾಕ್, ಆಸ್‌ಲ್ಲಿಂ ಸಂಪನ್ಮೂಳಾಂ ಆನಿ ಸವ್ಲತ್ಯೊ ಸಾಂಬಾಳುಂಕ್ ಆನಿ ವೃದ್ಧಿ ಕರುಂಕ್‌ಚ್ ವೆತಾ. ಆನಿ ಸಂಶೋಧನಾಕ್ ಉರ್ಚೊ ದುಡು ಬಾರಿಚ್ ಲ್ಹಾನ್. ವಾಸ್ತವಿಕತಾ ಅಶೆಂ ಆಸ್ತಾನಾ ಬಜೆಟ್ ಉಮೆದಿಚೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರೀ ಕಶೆಂ?

2018 ವ್ಯಾ ವರ್ಸಾ Draft National Education Policy ಆಯಿಲ್ಲೆ ತವಳ್, National Research Foundation (NRF) ಚೊ ಉಲ್ಲೇಖ್ ಪಯ್ಲೆ ಪಾವ್ಟಿಂ ಜಾಲ್ಲೊ. NRF ಖಂಯ್ಚ್ಯಾಯ್ ಶೆತಾಂತ್ ಸಂಶೋಧನಾಕ್ ಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಲಿ ದುಡ್ವಾಕುಮೊಕ್ ದೀವ್ನ್, ಭಾರತಾಂತ್ ಸಂಶೋಧನಾಚೆಂ ವಾತಾವಾರಣ್ ನಿರ್ಮಾಣ್ ಕರುಂಕ್ ಯೆವ್ಜಿಲ್ಲೊ ಸಂಸ್ಥೊ ಜಾವ್ನಾಸಾ. 2019 ಚ್ಯಾ ಬಜೆಟ್ ಭಾಷಣಾಂತ್ NRF ಸ್ಥಾಪನ್ ಕರ್ಚೊ ವಿಷಯ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ. 2021 ವ್ಯಾ ವರ್ಸಾ NRF ಖಾತಿರ್ ರು. 50,000 ಕರೋಡ್ ದುಡ್ವಾವಾಂಟೊ, ಯೆಂವ್ಚ್ಯಾ ಪಾಂಚ್ ವರ್ಸಾಂಚ್ಯಾ ಆವ್ಧೆಂತ್ ಘಾಲ್ಚೊ ವಿಷಯ್ ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲೊ. 2022 ವ್ಯಾ ವರ್ಸಾ NRF ಖಾತಿರ್ ಬಜೆಟಾಂತ್ ಜಾಗೊ ಮೆಳೊಂಕ್ ನಾ , ಉಪ್ರಾಂತ್ ಖಂಯ್‌ಗೀ ಬಜೆಟ್ ಪರಿಷ್ಕರಣ್ ಕರ್ನ್ ಫಕತ್ ರೂ.1 ಲಾಕ್ ದಿಲೊ. ಹೋ ದುಡು ಖಂಯ್ಚ್ಯಾಕ್ ಪಾವ್ಲೊ ಮ್ಹಣ್ ಕೊಣಾಕೀ ಕಳಿತ್ ನಾ. ಹ್ಯಾ ವರ್ಸಾ ರೂ. 2,000 ಕರೋಡಾಚೊ ವಾಂಟೊ NRF ಖಾತಿರ್ ಮೆಳ್ಳಾ. ರಾತಿಕ್ ಸಪಣ್ ಪಳೆವ್ನ್ ದಿಸಾಕ್ ಯೋಜನಾಂ ಜ್ಯಾರಿ ಹಾಡ್ಚೆ ಸರ್ಕಾರ್ ಆಸ್ತಾನಾ, ಭಾರತಾಂತ್ ಸಂಶೋಧನಾಚೆಂ ವಾತಾವರಣ್ ನಿರ್ಮಾಣ್ ಕರುಂಕ್ ಕುಮೊಕ್ ಕರ್ಚ್ಯಾ NRF ತಸಲ್ಯಾ ಸಂಸ್ಥ್ಯಾಕ್ ದುಡು ಮೆಳೊಂಕ್ ಇತ್ಲಿಂ ವರ್ಸಾಂ ಜಾಲಿಂ. ಆನಿ ಬಜೆಟಾಂತ್ ಆರಕ್ಶಿತ್ ದವರಲ್ಲೊ ದುಡು, ಕಿತ್ಲ್ಯಾ ಮಟ್ಟಾಕ್ ಉಪಯೋಗ್ ಜಾತಾ ಆನಿ ಕಶೆಂ ಉಪಯೋಗ್ ಜಾತಾ ಮ್ಹಣ್ ಕೊಣೇಂಯ್ RTI ದಾಖಲ್ ಕರುನ್ ಸೊಧುನ್ ಕಾಡಿಜೆ ಪಡಾತ್. ಬೆಜರಾಯ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಹಿ ಮಾಹೆತ್ ವಿಚಾರ್ನ್ ಮೆಳ್ಚ್ಯಾ ಬದ್ಲಾಕ್ ಉಗ್ತ್ಯಾನ್ ಆಸಜೆ .

ದೇಶಾಚಿ ವಾಡಾವಾಳ್ ಜಾಯ್ಜಯ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ್ ಸಂಶೋಧನ್ ಆನಿ ವಾಡಾವಾಳೆಂತ್ ನಿವೇಶ್ ಕರಿಜೆಚ್. ಏಕ್ ದೇಶ್ ವಿಜ್ಞಾನ್ ಆನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಾಕ್ ಕಿತ್ಲೊ ಮಹತ್ವ್ ದಿತಾ ಮ್ಹಣ್ ಬಜೆಟಾಂತ್ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿತ್ ಜಾತಾ. UNESCO ವರ್ದೆ ಪ್ರಕಾರ್ ಚೀನಾ ಆಪ್ಲ್ಯಾ GDP ಚ್ಯಾ 2.4% ತಿತ್ಲೊ ವಾಂಟೊ ವಿಜ್ಞಾನ್ ಆನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ್ ಶೆತಾಂತ್ ಖರ್ಚಿತಾ, ತೆಂಚ್ ಆಮೆರಿಕಾ 3.5%, ಇಸ್ರಾಯೇಲ್ 5.4%, ಆನಿ ದಕ್ಷಿಣ್ ಕೊರಿಯಾ 4.8% ಖರ್ಚಿತಾ. ಭಾರತ್ ಥೊಡ್ಯಾಶ್ಯಾ ವರ್ಸಾಂ ಥಾವ್ನ್ 0.7%ಚಾ ಲಗ್ಸಾರ್‌ಚ್ ಆಸಾ. 2014 ಪಯ್ಲೆಂ 0.7% ಆಚಾಕೀ ಚಡ್ ಆಸಲ್ಲೊ ಖರ್ಚ್, ಉಪ್ರಾಂತ್ ದೆಂವೊನ್ ಆಯ್ಲೊ. ಪಾಟ್ಲ್ಯಾ ವೀಸ್ ವರ್ಸಾಂನಿ, ಚೀನಾನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಆರ್ಥಿಕ್ ವಾಡಾವಾಳೆ ಸಮಾಸಮ್ ದುಡು, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ್ ಸಂಶೋಧನಾಂತ್ ಖರ್ಚಿಲಾ. ಪೂಣ್ ಭಾರತಾಚಿ ಆರ್ಥಿಕ್ ಸ್ಥಿತಿ ವಾಡೊನ್ ಆಯಿಲ್ಲೆ ಬರಿ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ್ ಸಂಶೋಧನಾಂತ್ ಖರ್ಚ್ ದೆಂವೊನ್ ಆಯ್ಲಾ.

ಹೆರ್ ರಾಷ್ಟ್ರಾಂ ವಿಜ್ಞಾನಾಚಿ ವಾಡಾವಾಳ್ ಕರುಂದಿತ್, ಆನಿ ಆಮಿ ತಾಣಿ ಕೆಲ್ಲಿಂ ಸೊಧ್ನಾಂ ವಾಪಾರ್ಯಾಂ ಮ್ಹಣ್ ಸಾಂಗ್ಚಿಂ ಜಾಯ್ತಿಂ ಆಸಾತ್. ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ದೆಶಾಂತ್ ಜಾಣಾರಿ ನಾಂತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ವಿಜ್ಞಾನಾಂತ್ ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾ ವಾಡಾವಾಳೆಚೆಂ ಮೋಲ್ ಪಾರ್ಕುಂಕ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ನಾ ಆನಿ ತಸಲ್ಯಾ ವಾಡಾವಾಳೆಚೆಂ ಮೋಲ್ ಕಳ್ತಾನಾ ಆಮಿ ಹೆರ್ ರಾಷ್ಟ್ರಾಂಚ್ಯಾ ತುಲನಾಂತ್ ಮಸ್ತ್ ಪಾಟಿಂ ಉರ್ತಾಂವ್. ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಪ್ರಧಾನಿನ್ 76 ವ್ಯಾ ಸ್ವತಂತ್ರತಾ ದಿಸಾಚಾ ಭಾಷಣಾಂತ್, ಯೆಂವ್ಚ್ಯಾ ಪಂಚ್ವೀಸ್ ವರ್ಸಾಂನಿ ಭಾರತ್ ‘ಡೆವೆಲಪ್ಡ್ ಕಂಟ್ರಿ’ ಜಾಯ್ಜಜ್ ಮ್ಹಣ್ ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲೆಂ. ತಶೆಂ ಜಾಯ್ಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ‘ಮೇಡ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ’ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಂಯ್ ಬಗಾರ್ ‘ಇನ್ವೆಂಟೆಡ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ’ಯೀ ಜಾಯ್ಜೆ. ಅಸಲ್ಲ್ಯಾ ಬದ್ಲಾವಾಕ್ ಜಾಯ್ತಿ ಆರ್ಥಿಕ್ ಪಾಟಿಂಬ್ಯಾಚಿ ಗರ್ಜ್ ಆಸಾ. ಆನಿ ಹ್ಯಾ ವರ್ಸಾಚೆಂ ಬಜೆಟ್‌ಯೀ ಹರ್ಯೇಕ್ ವರ್ಸಾಚ್ಯಾ ಬಜೆಟಾಪರಿಂಚ್ ಹ್ಯಾ ಧ್ಯೇಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಪಾಟಿಂಚ್ ಉರ್ಲಾಂ.

► ವಿಯೊಲಾ ರೊಡ್ರಿಗಸ್